Blog

Programlama dili gerçekten de günümüz teknoloji dünyasının temel birimidir. Belirli bir görevi yerine getirmeleri için makinelere verdiğimiz komutlar ve talimatlar kümesi olarak kabul edilir. Örneğin, iki sayı eklemek için bir dizi talimat verirseniz, makine bunu sizin için yapar ve buna göre doğru cevabı söyler. Ancak Programlama dillerinin evrimlerinin uzun ve zengin bir geçmişine sahip olduğunu biliyor musunuz? Bu yazımda Programlama dillerinin zaman içindeki evrimine bir göz atacağız.

Bilgisayar dünyasında kendi söz dizimi ve özellikleri olan yaklaşık 500+ programlama diline sahibiz. Bilgisayarın babası kim diye yazarsanız, arama motoru size Charles Babbage ile ilgili sonucu gösterecektir, ancak bilgisayarın babası olarak ilk kodu yazmadı. İlk bilgisayar programlama dilini yazan Ada Lovelace idi ve yıl 1883 idi.

1883: Yolculuk buradan başlıyor…!!

• İlk zamanlarda Charles Babbage cihazı yapmıştı, ancak makineye nasıl talimat vereceği konusunda kafası karışmıştı ve ardından Ada Lovelace bu cihaz için analitik motor talimatları yazdı.
• Cihaz Charles Babbage tarafından yapıldı ve kod, Bernoulli’nin numarasını hesaplamak için Ada Lovelace tarafından yazıldı.
• Tarihte ilk kez bilgisayar cihazlarının kapasitesi değerlendirildi.

1949: Assembly Dili

• Düşük seviyeli bir dil türüdür.
• Esas olarak, yalnızca makinelerin anlayabileceği talimatlardan (bir tür sembollerden) oluşur.
• Günümüzde, simülasyon uçuş navigasyon sistemleri ve tıbbi ekipman gibi gerçek zamanlı programlarda da assembly dili kullanılmaktadır, Örneğin – Fly-by-wire (FBW) sistemleri.
• Ayrıca bilgisayar virüsleri oluşturmak için kullanılır.

1952: Autocode

• Alick Glennie tarafından geliştirildi.
• İlk derlenmiş bilgisayar programlama dili.
• COBOL ve FORTRAN, Autocode olarak anılan dillerdir.

1957: FORTRAN

• Geliştiriciler John Backus ve IBM’dir.
• Sayısal hesaplama ve bilimsel hesaplama için tasarlanmıştır.
• NASA’nın sondaları olan voyager-1 (uzay sondası) ve voyager-2 (uzay sondası) için yazılım orijinal olarak FORTRAN 5’te yazılmıştır.

1958: ALGOL

• ALGOL, ALGORitmik Dil (Language) anlamına gelmektedir.
• C, C++ ve JAVA’nın en popüler programlama dillerinin ilk aşaması.
• Aynı zamanda iç içe işlevi uygulayan ilk programlama dilidir ve FORTRAN’dan daha basit bir söz dizimine sahiptir.
• Programınızın başladığını belirten “begin” gibi bir kod bloğuna sahip olan ilk programlama dilinde, kodunuzu sonlandırdığınız anlamına gelen “end” bloğuna sahiptir.

1959: COBOL

• İngilizce Ortak İş Odaklı Dil anlamına gelen COmmon Business-Oriented Language kelimelerinin kısaltmasındır.
• 1997’de dünya ticaretinin %80’i Cobol üzerinden yürütülüyordu.
• ABD iç gelir servisi (IRS – Internal Revenue Service), koronavirüs yardımı, ve sosyal ekonomik güvenliğin gerektirdiği on milyonlarca dolarlık ödemeyi yapmak için COBOL tabanlı IMF (individual master file) kullandı.

1964: BASIC

• Yeni başlayanlar anlamına gelin BASIC, Çok amaçlı sembolik bir talimat kod dilidir.
• 1991’de Microsoft, BASIC’in güncellenmiş bir sürümü olan Visual Basic’i yayımladı.
• BASIC’in ilk mikrobilgisayar sürümü, yeni kurulan Microsoft şirketi için Bill Gates, Paul Allen ve Monte Davidoff tarafından ortaklaşa yazılmıştır.

1972: C

• Genel amaçlı, procedural bir programlama dili ve şimdiye kadarki en popüler programlama dilidir.
• Daha önce Assembly dilinde yazılan tüm kodlar, işletim sistemi, çekirdek vb diğer birçok uygulama C dili ile değiştirildi.
• Bir işletim sisteminin veya gömülü sistemin uygulanmasında, ayrıca Ortak Ağ Geçidi Arayüzü (CGI – Common Gateway Interface) ve web sitesinde kullanılıyor.
• C, C#, D, Go, Java, JavaScript, Limbo, LPC, Perl, PHP, Python ve Unix’in C kabuğu gibi neredeyse tüm üst düzey programlama dillerinin anasıdır.

Programcılar arasında popüler olan diğer bazı programlama dillerini aşağıda listeledim.

YIL	PROGRAMLAMA DİLİ	AÇIKLAMA
1972	SQL	SQL, IBM’de çalışan Donald D. Chamberlin ve Raymond F. Boyce tarafından geliştirildi. Daha önceki adı SEQUEL (Yapılandırılmış İngilizce Sorgu Dili – Structured English Query Language) idi.
1978	MATLAB	MATLAB, MATrix LABoratory’nin kısaltmasıdır. Matris işleme, bir algoritmanın uygulanması ve kullanıcı arayüzünün oluşturulması için kullanılır.
1983	Objective-C, C++	C++ en hızlı üst düzey programlama dilidir. Daha önceleri Apple Inc tarafından, uygulamalar yapmak için Objective-C kullanıyordu.
1990	Haskell	Tamamen işlevsel bir programlama dilidir.
1991	Python	Dilin anlaşılması çok kolaydır. Veri bilimcileri ve analistler arasında ünlü bir dildir.
1995	JAVA, PHP, JavaScript	JAVA her yerdedir. JAVA, platformdan bağımsız bir dildir. PHP, veritabanlarını bağlamak için çoğunlukla web programlamada kullanılan bir betik dilidir. JavaScript, etkileşimli web sayfalarına yaratılmasına olanak tanır. JS en popüler programlama dilidir. JS, bir web uygulaması oluşturmasıyla ünlüdür. Sayfanızı interaktif hale getirir.
2000	C#	C# (C-sharp) çoğunlukla oyun yapmak için kullanılır. Unity motoru, tüm platformlar için harika oyunlar yapmak için C# kullanır
2009	GO	GO dili, Google’da çalışan yazılımcı Robert Griesemer, Rob Pike ve Ken Thompson tarafından geliştirilmiştir.
2011	Kotlin	Kotlin, JetBrains tarafından geliştirilmiştir. Bir android uygulaması yapmak için kullanılır.
2014	Swift	Swift dili Apple Inc. tarafından geliştirilmiştir. Genel amaçlı bir programlama dilidir. OSX ve iOS işletim sistemlerinde uygulama yapmak için kullanılır.